Decoratief snijwerk
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Decoratief snijwerk is een ambachtelijke techniek waarbij materialen zoals hout, steen, of metaal worden bewerkt met speciaal gereedschap om ornamenten, patronen, figuren of driedimensionale vormen te creëren voor esthetische verfraaiing van gebouwen, meubels of andere objecten.
Omschrijving
Bij decoratief snijwerk wordt materiaal systematisch weggenomen om een gewenst reliëf of een bepaalde vorm te realiseren. Het kan zowel in hoog- als laag-reliëf worden uitgevoerd, of volledig driedimensionaal (3D), wat dan lijkt op beeldhouwwerk. Houtsnijwerk is een veelvoorkomende vorm binnen de bouw en interieur, waarbij met gutsen, beitels en messen gewerkt wordt. Dit kan variëren van eenvoudige patronen tot complexe figuratieve voorstellingen. Decoratief snijwerk wordt in de architectuur toegepast op diverse elementen zoals deuren, kozijnen, trappen, plafonds en gevels, en is te vinden in verschillende bouwstijlen. Bij buitentoepassingen is de duurzaamheid van het materiaal en bescherming tegen weersinvloeden van belang. Naast hout kan snijwerk ook worden uitgevoerd in materialen zoals natuursteen of metaal, waarbij technieken zoals uitzagen, uithakken, stansen of gieten worden gebruikt. Een specifieke toepassing in metselwerk is de snijvoeg, een ambachtelijke voeg die iets uitsteekt of in lijn ligt met de steen en een facetrandje heeft.
Toepassingen in de bouw
In de bouwkunst wordt decoratief snijwerk toegepast op diverse elementen. Voorbeelden zijn snijramen bij bovenlichten, consoles en sierklossen bij dakgoten en balkons, sierlijsten, rozetten, panelen van deuren, balusters, windveren (soms met decoratief houtsnijwerk), wangen van trappen, schouwen, kapitelen, voluten, cartouches en bossings. Ook bij cassetteplafonds en gedecoreerd schrijnwerk voor kozijnen en lambriseringen wordt snijwerk gebruikt. Decoraties kunnen bloemmotieven zoals acanthusbladeren bevatten. Bij gevels kan snijwerk voorkomen als onderdeel van de decoratie.
Verschillende technieken en materialen
Snijwerk kan in diverse materialen worden uitgevoerd. Houtsnijden is een bekende techniek, waarbij met gereedschap zoals gutsen en beitels het hout wordt bewerkt. Ook in natuursteen, gips of metaal kan decoratief snijwerk worden gemaakt. Een ajour is een opengewerkt decoratief snijwerk, vaak in hout of beeldhouwwerk, waarbij door uitzagen, uithakken of stansen openingen worden gecreëerd die licht doorlaten, vergelijkbaar met kantwerk. In metselwerk bestaat de snijvoeg, een ambachtelijke techniek waarbij de voeg wordt gevormd met een speciaal voegijzer en een mes.
Vergelijkbare termen
Houtsnijwerk
Gebruikte bronnen: